Գետակի վրա
Թեքվել է ուռին
Ու նայում է լուռ
Վազող ջրերին։

… Երազ-աշխարհում
Ամեն բան հավետ
Գալիս է, գնում
Ու ցնդում անհետ։

Եվ գլուխը կախ՝
Նա լաց է լինում.-
Ջրերը ուրախ՝
Գալիս են, գնում…

Բանաստեղծության մեջ հականիշ բառերի զույգ կա: Գտի՛ր և դո՛ւրս գրիր:

Գնում են, գալիս։

Գրի՛ր ուրախ բառի հոմանիշը, ապա հականիշը:

Ուրախ-զվարթ, ուրախ-տխուր

Իմացածդ ծառատեսակները թվարկի՛ր:

Ուռենի, բարդի, արմավենի, սոսի, եղևնի, թխկի, ծիրանենի, ընկույզենի, բալենի։

Ինչո՞ւ է հեղինակն այս բանաստեղծության համար ընտրել հենց ուռենին. մտովի պատկերացրո՛ւ և նկարագրի՛ր ուռենին:

Ուռենին, առհասարաք, աճում է գետերի մոտ։ Ուռենին նաև լացող ծառ է համարվում։ Նա, կարծես, գետի մոտ մոտ նստած երկար մազերով աղջիկ լինի։

Նոր վերնագիր մտածիր բանաստեղծության համար։

Լացող աղջիկը։

Անգի՛ր սովորիր բանաստեղծությունը:

1. Խնդիր

1.Պահեստապետը պահեստում եղած 840կգ շաքարավազից  2-ական կգ լցրեց 180 տոպրակների մեջ և ուղարկեց խանութ։ Որքան շաքարավազ մնաց խանութում։

180×2=360

8`40-360=480

2.Վարպետը 300լ խաղողի հյութից լցրեց 2լ տարողությամբ 75 շիշ։Մնացած հյութը նա լցրեց 3լիտրանոց շշերի մեջ։ Քանի 3 լիտրանոց շիշ օգտագործեց նա։

75×2=150

300-150=150

150:3=50                                                                            

2.Արտահայտիր նշված միավորներով

5ր 40վ =  5×60+40=340վ

7ժ 18ր =  7×60+18=438ր

5օր 18ժ =5×24+18=138  ժ

7տարի11ամիս = 7×12+11=95 ամիս

10դար 54տարի =  10×100+54=1054տարի

3. Թիվը ներկայացրեք կարգային գումարելիների գումարի տեսքով

65390=60000+500+300+90

70038=70000+30+8

501703=500000+1000+700+3

811087=800000+10000+1000+80+7

4. Կատարիր բաժանումը և արդյունքը ստուգիր բազմապատկման միջոցով։

	–	8	7	2	9	2	0	3
		8	1	2		4	3
	–		6	0	9
			6	0	9
					0

Ստուգում՝

	x	2	0	3
			4	3
+		6	0	9
	8	1	2
	8	7	2	9

Առաջադրանքներ․

1․Համեմատի՛ր։ (աստղանիշի փոխարեն տեղադրելով >, <, =)

• 10սմ> 10մ
• 167սմ = 167սմ
• 2մ < 20դմ
• 3դմ3սմ > 35սմ
• 13կմ560մ > 12կմ560մ
• 7000կգ < 7000տ
• 15կգ350գ = 15350գ
• 5տ7ց > 5տ400կգ
• 8ց140կգ > 8ց110կգ
• 67տ350գ > 61տ350գ
• 5ր20վ > 4ր20վ
• 27ր10վ < 27ր30վ

2․ Բրիգադը մինչև ընդմիջում քաղեց 2տ450կգ խնձոր, իսկ ընդմիջումից հետո՝ 600կգ ավելի։ Ամբողջ խնձորը հավասարապես լցրեցին 220 արկղի մեջ և ուղարկեցին պահեստ։ Քանի՞ կիլոգրամ խնձոր լցրեցին յուրաքանչյուր արկղի մեջ։ 

2 տ 450 կգ+600 կգ=3տ 50կգ

2 տ 450կգ+3տ 50կգ=5տ 500 կգ

5տ 500 կգ =5500 կգ

5500:220=20

3․ Անին գնեց 7 միատեսակ տուփ կարագ։ Այդ կարագից 540գ նա օգտագործեց գաթա պատրաստելու համար, իսկ մնացած 860գ-ը պահեց սառնարանում։ Որքա՞ն էր մեկ տուփ կարագի զանգվածը։ 

540+860=1400

1400:7=200

4. Կրկնում ենք․

ա․ 45678 թիվը քանի՞ նիշ ունի և քանի՞ հազարյակ կա հազարյակների կարգում։ 

5678=40000+5000+600+8, 45 hazar

բ․ Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից կցագրենք 2 թվանշանը։

2345=2000+345

գ․ 56783  թիվը ներկայացրու՛ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով։

56783=50000+6000+700+80+3

դ․ Թվերը դասավորի՛ր  նվազման կարգով։

456, 123,  4567, 23

4567, 456, 123, 23

ե․ Թվերը դասավորի՛ր աճման կարգով։

978, 467, 820, 45,

45, 467, 820, 978

Дочери-дочь,  матери-мать,  имена-имя,  музеи-музей, трамваи-трамвай, сыры-сыр, мамы-мама, сады-сад, шкафы- шкаф, столы-стол, студенты-студент, журналы-журнал, рыбы-рыба, подъезды-подъезд, входы-вход, выходы-выходы, фильмы-фильм, лифты-лифт, комнаты-комната, диваны-диван, кабинет- кабинеты, районы- раен, коты- кот, классы- клас, университеты- университет, рестораны-ресторан , мониторы- монитор, фирмы- филм, стадионы- стадион, ноты- нота, вазы- ваза, годы- год, режиссёры- режнсер, поэты- поет, игры- игра, театры- театр, девочки- девочка , мальчики- малчик , бабушки- бабушка, дедушки- дед, дочки- дочь , парки- парк, кошки- кошка, собаки- собака, книги- кника, врачи- врач, подруги-падруга, чашки- чашка , чайники- чайник , юбки- юбка, ёлки-елка, книги-книга, поликлиники-поликлиника, библиотеки- библиотека,  яблоки- яблока, ели- ель, ночи- ночь , роял- рояль, моря- море, яйца-яйцо, слова-слова, платья-платье, кресла-кресло, окна-окно, здания-здание, деревья- дерево, месяцы-месяц,  курицы-кури, консерватории- консерватония, аудитории- аудитория, кухни-кухня,  семьи-семья, лекции-я, отцы- оте, дни, щенки, клюди,братьястулья,  друзья, мужья, деревья,  листья, сыновья, дома, профессора, города, глаза, ножи, гаражи, кврачи, мячи, тёти,

Հարայ-հրոց – աղմուկ-աղաղակ

Ավան-գյուղաքաղաք

Սալան-նախասենյակ

Քսակ-տոպրակ

Խուրջին-ուսին կամ կենդանու վրա գցելու երկաչքանի բրդե տոպրակ

խիճ-մանր քար

Քանց-ինչպես

Մատուցարան-սկուտեղ

1. Ավելացրու բառեր, որոնք պատասխանեն ինչպիսի՞ հարցին:

Ուրախ ծնունդ

Հավատարիմ ընկեր

Հոգով նվեր
Լավ օր

2. Մեկ բառով գրիր`

պար գալ-պարել
լաց լինել-լացել
շատ խոսող-շատախոսել
աստղերով զարդարված-աստղազարդ
ձյունով պատված-ձյունապատ

3. Ասացվածքները գտիր՝

է, ասելը, է, հեշտ, անելը, իսկ, դժվար:

Ասելը հեշտ է, անելը դժվար է։

աղվեսի, պոչ, վկան, իր, է:

Աղվեսի վկան իր պոչն է։

փոս, ուրիշի, մեջը, փորողը, համար, կընկնի, ինքը:

Ուրիշի համար փոս փորողը ինքը մեջը կընկնի։

4. Ինքդ բառերը բացատրիր՝

ժամացույց-ժամ ցույց տվող
ձկնորս-ձուկ որսացող
ծիրանագույն-ծիրանի գույն
անխիղճ-խիղճ չունեցող

5. Գրիր հետևյալ բառերին իմաստով մոտ բառեր՝

լուսաբաց-այգաբաց, արևածագ
խնդրել-աղաչել, պաղատել
ճամփա-ճանապարհ, ուղի
գեղեցիկ-նախշուն, սիրուն
մտածել-միտք անել
ուրախանալ-զվարճանալ

6.Ի՞նչ կարևոր իրադարձություն պետք է տեղի ունենար մինչ Մանչուկի գյուղ մեկնելը:

Մանչուկի ծննդյան օրը պետք է նշեին։

7.Մանչուկն ինչո՞ւ էր վախենում Կառլսոնին կանչել իր ծննդյան տարեդարձին՝

ա) Կառլսոնը չէր սիրում ծննդյան արարողություններ:

բ) Մայրիկը կարող էր բարկանալ կամ նման մի բան:

գ) Վախենում էր, որ Կառլսոնն իրեն վատ կպահի:

դ) Կառլսոնը նման չէր մյուսներին:

 8. Մանչուկն իր ծննդյան օրը չէր պատկերացնում՝

ա) առանց նվերների

բ) առանց Կառլսոնի

գ) առանց տորթի

դ) առանց իր սենյակում բացված սեղանի

9. Դուրս գրի՛ր այն նախադասությունը, որը մեզ հուշում է, թե ինչ նվեր էր Մանչուկն ամենաշատը ցանկանում ստանալ:

— Երևի ինձ երբեք շնիկ չնվիրեն, -հառաչեց Մանչուկը։ — Բայց ուրիշ նվերներ, իհարկե, շատ կստանամ։ Ես էլ որոշել եմ ամբողջ օրը զվարճանալ և շնիկի մասին բոլորովին չմտածել։

  10. Ստեղծագործական աշխատանք

 Պատմիր ընկերոջդ մասին: Նկարագրիր և բնութագրիր նրան:

Իմ ընկերուհի Լիզան շատ ծիծաղկոտ է։ Նա շատ ընկերասեր է և նեղացկոտ։ Օրինակ, երբ Լիզան չի հասցնում նստել ճոճանակին և նրա փոխարեն ուրիշն է նստում, նա նեղանում է։ Ես Լիզաին նմանացնում եմ արևածաղիկի, որովհետև երբ արևը գնում է, նա տխրում է, իսկ երբ արևը հետ է գալիս, Լիզան ուրախանում է։

Ես լուսանկարել էի աշնան գեղեցկությունը։ Այդ գեղեցկությունը անտառում է։

Ես այս շաբաթվա ընթացքում կարդացի «Հազարան հավքը» հեքիաթը։ Այն ժողովրդական հեքիաթ է։ Ինձ մի քիչ դուր չեկավ, որ գրված է բարբառով։ Այս հեքիաթը մշակել էն շատ հեղինակներ։ Ես կարդացի Արթուր Շահնազարյանի մշակածը։ Ի դեպ, Հովհաննես Թումանյանը շատ էր երազում մշակել «Հազարան հավքը», բայց չհասցրեց, որովհետև հիվանդացավ և մահացավ։

 Ինձ դուր եկավ այն մասը, երբ Արեգի եղբայրները, որ Արեգին գցել էին ջրհորը, տարել Հազարան հավքին ու իրենց հորը խաբել, թե իրենք են գտել, վերջում պատժվեցին։ Տիրուհին երկու արաբ էր կանգնեցրել իր վրանի առաջ և ասել․

– Ես իրենց հարց  կտամ, թե որտեղ էր հավքը․ եթե սխալ պատասխան կտան, ես ձեզ աչքով կանեմ, որ դուք այնպես խփեք, որ ատամները լցվեն փորը։

 Եվ քանի որ երկու եղբայրները ստախոս էին, պատժվեցին։ Դավաճանությունը շատ վատ բան է։

Ինձ այս հեքիաթում շատ դուր եկան այս երկու արտահայտությունները՝ «Հավքն իր թևով, օձն իր պորտով» և «Որ փուշը վարդ ծաղկի, գազանը մարդ դարնա»։

«Հազարան հավքը» ձեզ  կսովորեցնի լինել համարձակ, որովհետև Արեգը գնաց ամենադժվար ճանապարհով և հասավ իր նպատակին։